rozdzielność majątkowa

Dziś Trybunał Konstytucyjny wydał ważne dla małżonków-rolników postanowienie (sygn. akt P 40/12). Chodzi o dopłaty unijne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dopłatę może otrzymać jedynie podmiot, który posiada specjalny numer identyfikacyjny (zainteresowani wiedzą o co chodzi 😎 . Problem w tym, że na małżonków mógł „przypadać” tylko jeden numer identyfikacyjny, niezależnie od tego, że posiadali oni odrębne gospodarstwa rolne, wchodzące w skład ich majątków osobistych. Ustawodawca stanął na stanowisku, że jak małżeństwo to małżeństwo i basta. 

Mówi o tym art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz.U. z 2004 r. Nr 10, poz. 76 ze zm.). Brzmi on tak:

W przypadku małżonków oraz podmiotów będących współposiadaczami gospodarstwa rolnego nadaje się jeden numer identyfikacyjny; numer identyfikacyjny nadaje się temu z małżonków lub współposiadaczy, co do którego współmałżonek lub współposiadacz wyrazili pisemną zgodę.

Niesprawiedliwe, prawda? Bo skoro mąż wpisany jest do ewidencji producentów rolnych i nadany mu został numer identyfikacyjny, to dlaczego żona, która właśnie odziedziczyła gospodarstwo rolne, spełnia wszelkie warunki, nie może uzyskać numeru i skorzystać z dopłat?  Albo w sytuacji gdy  prowadzi  odrębne gospodarstwo rolne wchodzące do jej majątku osobistego, gdyż ma z mężem rozdzielność majątkową?

Właśnie tej drugiej sytuacji, tzn. rozdzielności majątkowej, dotyczył dzisiejszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego tylko tej drugiej sytuacji? Dlatego, że taka sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który powziął wątpliwość co do zgodności wskazanego powyżej przepisu z Konstytucją RP i zwrócił się do TK z pytaniem prawnym.

Dziś Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

I

Art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2012 r. poz. 86) w zakresie, w jakim nie przewiduje dopuszczalności nadania osobnych numerów identyfikacyjnych każdemu z małżonków, w sytuacji gdy istnieje między nimi rozdzielność majątkowa i posiadają odrębne gospodarstwa rolne:

1. nie jest niezgodny z wynikającymi z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadami zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz poprawnej legislacji,
2. jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 18 Konstytucji.

II

Przepis wymieniony w części I, w zakresie tam wskazanym, traci moc obowiązującą z upływem 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

A zatem Trybunał Konstytucyjny uznał, że zaskarżony przepis narusza zasadę równości.   Różnicuje sytuację między posiadaczami gospodarstw rolnych, którzy pozostają w związku małżeńskim, a posiadaczami, którzy nie pozostają w związku małżeńskim, a także różnicuje sytuację samych małżonków, z których tylko jeden jest wpisany do ewidencji producentów. TK stwierdził, że stosowanie zaskarżonego przepisu może spowodować wyłączenie wsparcia z funduszy przewidzianych w ramach wspólnej polityki rolnej pewnej kategorii rolników pozostających w związku małżeńskim i posiadających odrębne gospodarstwo rolne ale niewpisanych do ewidencji i z tego powodu pozbawionych statusu producenta rolnego.

Trybunał Konstytucyjny, uzasadniając orzeczenie o odroczeniu mocy obowiązującej o 18 miesięcy, wskazał, że wyeliminowanie z porządku prawnego art. 12 ust. 4 ustawy o systemie ewidencji w zakwestionowanym zakresie nie jest wystarczające dla przywrócenia stanu zgodności z konstytucją. Niezbędna jest interwencja ustawodawcy. Oprócz nadania nowego brzmienia art. 12 ust. 4 ustawy o systemie ewidencji, z uwzględnieniem niniejszego wyroku, niezbędne jest zamieszczenie w ustawie przepisów, które będą przeciwdziałać nadużyciom, polegającym na pozornych lub sztucznych podziałach gospodarstw rolnych dla uzyskania nienależnych lub wyższych płatności, a w szczególności przyznanie kompetencji kontrolnych właściwemu organowi w trakcie postępowania o wpis do ewidencji i nadanie numeru ewidencyjnego, a także później, już po dokonaniu wpisu do ewidencji przy przyznawaniu konkretnych płatności.

Czekamy więc teraz na nową regulację prawną.

{ 1 komentarz }